نسبت سود به زیان نامتقارن (ریسک به ریوارد) در معاملات

شاید شما هم این جمله را شنیده باشید که هر چه ریسک سرمایه گذاری بالا باشد انتظار کسب سود بیشتر، بالاتر می رود و هرچه ریسک پایین تر باشد، انتظار از بازدهی آن سرمایه گذاری، کمتر خواهد شد.

این جملات در حالت کلی درست هستند اما این طور نیست که مثال های نقض آن در بازارهای سرمایه گذاری مشاهده نشود.

مثلا به این سوال پاسخ دهید که

آیا هر نوع سرمایه گذاری که ریسک بسیار بالایی داشته باشد حتما سود بسیار بالایی هم خواهد داشت؟

قطعا خیر،

و می توان فرصت های بسیار زیاد سرمایه گذاری را در بازار پیدا کرد که علیرغم داشتن ریسک بسیار بالا، اما بازدهی آنچنانی نخواهد داشت.

حالا سوال بعدی…

آیا هر نوع سرمایه گذاری که ریسک بسیار پایینی دارد، حتما بازدهی بسیار پایینی هم خواهد داشت؟

جواب این سوال هم قطعا خیر است

و شما می توانید فرصت های بسیار زیادی را در بازار پیدا کنید که با وجود اینکه ریسک پایینی دارند اما بازدهی بسیار زیادی می توانند داشته باشند.

حالا یک سوال اساسی تر…

آیا به نظر شما برای رسیدن به دستاوردهای بزرگ، باید ریسک های بزرگ بکنید؟

جوابی که به این سوال می دهید می تواند نوع نگرش شما را به بازار سرمایه نشان بدهد.

بزرگ ترین و موفق ترین معامله گران کسانی هستند که یک جواب نه قطعی به این سوال می دهند و هرگز در دام این اعتقاد که ریسک بالا منجر به بازدهی بالا می شود گرفتار نمی شوند.

یک معامله گر موفق کسی است که در بازارهای سرمایه گذاری دنبال فرصتی می گردد که با ریسک پایین بتواند بازدهی بسیار بالایی کسب کند.

به این نوع فرصت های سرمایه گذاری، فرصت های با نسبت سود به زیان نامتقارن می گویند.

یعنی علیرغم اینکه وارد شدن در آن معامله ریسک بالایی ندارد اما در صورت موفقیت در آن می توانید به سودهای بسیار بزرگ دست پیدا کنید.

معامله گران موفق همواره به دنبال این هستند که با کمترین ریسک ممکن، بیشترین بازدهی را بدست آورند و این همان چیزی است که آنها را از بقیه معامله گران ناموفق و معمولی بازار متمایز می کند.

نسبت ریسک به ریوارد چیست؟

برای اینکه این مساله را بیشتر موشکافی کنیم و نسبت سود و زیان نامتقارن را بهتر متوجه شویم به بیان دقیق تر آن می پردازیم:

در بازارهای سرمایه گذاری دو اصطلاح ریسک و پاداش وجود دارد که هر دو در زبان انگلیسی با حرف R شروع می شوند ریسک معادل Risk و پاداش معادل Reward است.

و بر همین اساس نسبتی به نام  R/R تعریف شده است که شما می توانید آن را به هر دو صورت ریسک به ریوارد (پاداش) یا ریوارد به ریسک بخوانید.

اما بایستی دقت کنید که وقتی فرضا ریسک به ریوارد یک معامله یک پنجم باشد حتما ریوارد به ریسک آن ۵ می شود.

ما در این نوشته آن را به صورت ریوارد به ریسک می خوانیم که به این معنی است که در یک فرصت سرمایه گذاری پیش آمده، نسبت سودی که در صورت موفقیت بدست می آوریم چند برابر ضرری است که در صورت شکست متحمل می شویم.

یک نسبت خیلی ساده و قابل فهم است.

حالا در همین نسبت باور عمومی این است که هر چقدر پاداش یا ریوارد بالاتر رود به همان اندازه ریسک هم بالاتر می رود اما همان طور پیشتر توضیح دادیم این قضیه اصلا مطلق نیست

و می توان وضعیت های زیادی را در بازار پیدا کرد که این نسبت در آنها متقارن نیست یعنی با وجود اینکه پاداش یا ریوارد مثلا ۱۰ است، ممکن است ریسک معامله فقط عدد ۱ باشد، یعنی یک نسبت سود به زیان کاملا نامتقارن.

نحوه محاسبه ریوارد به ریسک

برای فهم بیشتر این نسبت با یک مثال ساده در نمودارهای قیمتی بحث را ادامه می دهیم.

اگر به شکل زیر خوب نگاه کنید می بینید که در نقطه ای که مشخص شده است یک فرصت خرید را به شما پیشنهاد داده است.

اگر بخواهیم برای این فرصت خرید نسبت پاداش و ریسک را اندازه بگیریم بر اساس قوانین تحلیل تکنیکال هر زمان خط پایینی که در نقش حمایت ظاهر شده است شکسته شود باید از معامله خارج شویم این محدوده با عبارت حد ضرر مشخص شده است.

و اگر بر اساس همان قوانین تحلیل تکنیکال نقطه خروج و حد سود این فرصت را پیدا کنیم به خط بالایی در نقش مقاومت می رسیم.

یعنی این سهم تا این محدوده قدرت حرکت دارد.

حالا اگر از نقطه خرید به سمت بالا یعنی خط مقاومت فاصله قیمتی را محاسبه کنیم و نسبت آن را بر فاصله نقطه خرید تا حد ضرر بدست آوریم در واقع در حال محاسبه ریوارد به ریسک بوده ایم.

 همان طور که از شکل پیداست یک نسبت ریوارد به ریسک مناسب شناسایی شده است.

این نشان می دهد که اگر ما وارد این معامله شویم در صورت شکست فقط فرضا ۲ واحد ضرر می کنیم اما در صورت موفقیت به اندازه ۱۰ واحد به سود می رسیم.

و یک نسبت ریوارد به ریسک برابر ۵ در این فرصت معاملاتی وجود دارد.

حالا شما یک محاسبه ساده انجام دهید…

یک معامله گر را در نظر بگیرید که هم زمان در پنج معامله وارد شده است

و هر پنج مورد این معاملات نسبت ریوارد به ریسک ۵ دارند.

حالا شما بگویید که در صورت موفقیت، این معامله گر چند واحد پاداش می گیرد و در صورت شکست چند واحد زیان متحمل می شود؟

پاسخ به این صورت است که این شخص در صورتی که در همه معاملاتش به موفقیت برسد یعنی در هر معامله به اندازه ۵ واحد سود کرده است و پاداشی معادل ۲۵ واحد بدست می آورد.

اما اگر در همه آنها شکست بخورد یعنی در هر معامله به اندازه یک واحد زیان کرده است و در کل زیانی معادل ۵ واحد متحمل می شود.

ملاحظه می کنید که نسبت پاداش (۲۵) به زیان(۵)، پنج برابر است.

اما معمولا همیشه این حالت پیش نمی آید که همه معاملات یکجا در سود باشند یا همه آنها یکجا در زیان بروند.

بنابراین یک سناریوی دیگر را هم بررسی می کنیم.

فرض کنیم ۴ مورد از این معاملات در زیان رفته اند و فقط یک مورد آن با موفقیت به پایان رسیده است.

در این صورت از محل ۴ معامله زیان، ۴ واحد زیان می بینند و از طرف معامله موفقیت آمیز، ۵ واحد سود دریافت می کند که برایند اینها، ۱ واحد سود است.

ملاحظه می کنید که حتی در این حالت بدبینانه هم یک معامله گر هوشیار در بازار می تواند سود کسب کند.

اینکه می گویند معامله گران مدت ها در شکار یک فرصت مناسب می مانند برمی گردد به همین موضوع که سهمی را انتخاب کنند که نسبت سود به زیان نامتقارن داشته باشد.

راستی شما در معاملاتتان به چه شیوه ای عمل می کنید؟

آیا نسبت ریوارد به ریسک یا سود به زیان را محاسبه می کنید؟

در صورتی که این نسبت را محاسبه می کنید آیا در زمانی که در معامله ای که وارد شده اید به حد زیان رسید و آن را لمس کرد از معامله خارج می شوید؟ یا اینکه به امید برگشت، حد ضرر خود را نادیده می گیرید؟

به هرحال معامله گران موفق بازار کسانی هستند که با دقت و به دور از احساسات و به دور از ترس، در کمین فرصت هایی می نشینند که نسبت سود به زیان بالایی داشته باشد و در این مسیر تمامی  قوانینی که در ابتدا برای خود وضع می کنند را به درستی اجرا می کنند.

شما هم سعی کنید این مسیر را در معامله گری خود پیاده سازی کنید.